Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Fragoun(-de-Valdieri)
Potentilla valderia
Rosaceae
Nom en français : Potentille de Valdieri.
Descripcioun :Aquéu fragoun, emé si fueio quouro verdo, quouro argentado, douno d'èr à-n-uno pato-de-lioun (Alchemilla). Pamens fau bèn regarda la flour que ié sèmblo pas. Trachis en auto mountagno dins li fendasclo de roucas e li pelouso roucaiouso ounte ié flouris l'estiéu. Se rescontro soulamen dins lis Aup marino e èi "remplaça" pèr soun cousin, lou fragoun-de-nèu, Alchemilla nivalis, dins lis Aup interno. Lou fragoun-de-nèu èi bourrihu au contro dóu fragoun-de-Valdieri qu'èi sedous (péu contro la fueio). Coumpara emé lou fragoun-de-nèu. La planto èi marcado sus listo roujo categourìo LC, valènt à dire soucit minour.
Usanço :Counneissèn pas d'usanço particuliero pèr aquelo planto. Escriéure au site se n'en sabès mai.
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Potentilla
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1600 à 2600 m
Aparado : Noun
Remarco : Endemico Aup marino
Juliet à avoust
Liò : Pelouso roucaiouso
- Roucas
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Ouèst-Aupènco
Ref. sc. : Potentilla valderia L., 1753